Ο Oλυμπιακός και ο Παναθηναϊκός σέρνουν το γαϊτανάκι στην πρεμιέρα της Basket League ΟΠΑΠ της σεζόν 2013-14 και ο Βασίλης Σκουντής γυρίζει μισό αιώνα πίσω και ανασύρει από τη ναφθαλίνη τις παρθενικές αναμετρήσεις των δύο ομάδων στο πρωτάθλημα της Α' Εθνικής.
Πέρασαν κιόλας πενήντα χρόνια από το πρώτο τζάμπολ του πρωταθλήματος της Α' Εθνικής και στην προκειμένη περίπτωση, )όλα έχουν αλλάξει και) τίποτε δεν είναι όπως παλιά! Σε αυτόν τον μισό αιώνα που μεσολάβησε από την παρθενική διοργάνωση έως τις μέρες μας οι αλλαγές είναι τόσο θεαματικές, ώστε πλέον δεν πρόκειται για άλλο πρωτάθλημα, αλλά για άλλο ...άθλημα!
Μισό αιώνα μετά τα εγκαίνια της Α' Εθνικής, ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός αποτελούν κορυφαίες δυνάμεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ και έχουν στη συλλογή τους (6+3) εννέα ευρωπαϊκά τρόπαια. Ήταν από τότε και ακόμη παλαιότερα, αιώνιοι αντίπαλοι, αλλά τουλάχιστον στα πρωτόλεια της Α' Εθνικής ο πρωταγωνιστικός ρόλος ανήκε σε άλλες ομάδες. Η δεκαετία του '60 σημαδεύτηκε από τη δυναστεία της ΑΕΚ, προεξάρχοντος του αοίδιμου Γιώργου Αμερικάνου, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την περασμένη Δευτέρα έχοντας αφήσει φαρδιά πλατιά την υπογραφή του στη “Belle Époque ” της σημερινής Basket League ΟΠΑΠ...
Το πρωτάθλημα της σεζόν 1963-64 ήταν το 23ο στα χρονικά του ελληνικού μπάσκετ, αλλά το πρώτο της Α' Εθνικής, η οποία συγκέντρωσε δέκα ομάδες σε έναν όμιλο, με αγώνες εντός και εκτός έδρας (18 αγωνιστικές). Στο τέλος εκείνης της παρθενικής διοργάνωσης, ισοβάθμησαν στην κορυφή (με 13 νίκες και 5 ήττες) η ΑΕΚ και ο Ηρακλής, που έλυσαν τις διαφορές τους σε αγώνα μπαράζ, στον οποίο η “Ένωση” επιβλήθηκε του “Γηραιού” με 94-74 και κατέκτησε τον τίτλο.
Ο Παναθηναϊκός κατέλαβε την τρίτη θέση στην τελική κατάταξη με 12 νίκες-6 ήττες, ενώ ο Ολυμπιακός, μόλις τρία χρόνια μετά την κατάκτηση του τίτλου (1960) τερμάτισε τελευταίος με 5 νίκες-13 ήττες και υποβιβάστηκε, για να επιστρέψει στην Α' Εθνική μετά από τέσσερις σεζόν (1967-68). Οι “πράσινοι” επικράτησαν και στους δυο αγώνες κόντρα στους “ερυθρόλευκους”, με 78-66 στον “Τάφο του Ινδού” και με 65-61 στο Πασαλιμάνι, ενώ ο Παναθηναϊκός ως γηπεδούχος νίκησε τόσο την ΑΕΚ, όσο και τον Ηρακλή.
Σε εκείνα τα πρώτα ντέρμπι των αιωνίων στα χρονικά της Α' Εθνικής, αγωνίστηκαν μερικές εμβληματικές φιγούρες του ελληνικού μπάσκετ. Πρώτος σκόρερ του Παναθηναϊκού στο πρωτάθλημα με μέσο όρο 21 πόντους ήταν ο Κώστας Πολίτης, ενώ την πράσινη φανέλα φορούσαν επίσης ο Πέτρος Παναγιωταράκος, ο Παναγιώτης Κουκόπουλος που έφερε το παρατσούκλι “στρατηγός” και από το 1961 έως το 1964 ήταν παράλληλα και προπονητής της ομάδας, ο (επονομαζόμενος “Βραζιλιάνος” για το φαντεζί παιχνίδι του και με χέρια που ακουμπούσαν στο δάπεδο!) Στέλιος Ταβουλάρης, ο νυν πρόεδρος της ΕΟΚ Γιώργος Βασιλακόπουλος, ο Αντρέας Χαϊκάλης, ο Μιχάλης Κυρίτσης, ο Θανάσης Παπαδημητρίου, ο Γιώργος Ζάννος, ο Αντώνης Χρυσικάκης, ο Γαβριήλ Αντωνιάδης και ο Χρήστος Αντωνιάδης.
Από αυτή την ομάδα έχουν φύγει από τη ζωή ο Παναγιωταράκος, ο Ταβουλάρης και ο Ζάννος. Μετά τη λήξη του πρωταθλήματος εκείνης της σεζόν , ο Παναθηναϊκός έφερε ως προπονητή τον πρώτο ξένο στα χρονικά του ελληνικού μπάσκετ, τον Σέρβο Μίο Στεφάνοβιτς, ο οποίος είχε αγωνισθεί στην Παρτίζαν Βελιγραδίου και το 1947 συμμετείχε στην εθνική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας, η οποία κατέλαβε τη 13η θέση στο Ευρωμπάσκετ, με συμπαίκτες, μεταξύ άλλων, τον (γκουρού του γιουγκοσλαβικού μπάσκετ) Νεμπόισα Πόποβιτς, τον Μίρκο Μαριάνοβιτς, τον Ζόρκο Τσβέτκοβιτς, τον Ζλάτκο Κοβλάτσεβιτς και τον Τούλιο Ρόκλιτσερ.
Στο ρόστερ του Ολυμπιακού δέσποζε ο Θεόδωρος Βαμβακούσης που ήταν ο πρώτος σκόρερ της ομάδας με μέσο όρο 14.6 πόντους, ενώ αγωνίζονταν ακόμη οι αδερφοί (και εμβληματικές φιγούρες στην ιστορία της ομάδας) Γιάννης και Αλέκος Σπανουδάκης, οι αδελφοί Σταύρος και Μάκης Κατσαφάδος (μετέπειτα αρχηγός της εθνικής ομάδας, γνωστός και ως “Κολοκοτρώνης” εξαιτίας του μύστακος του) , ο Μάρκος Καλούδης, ο Νίκος Νικολαϊδης που επονομαζόταν “Μεμέτης” λόγω της καταγωγής του από την Πόλη, ο Δημήτρης Κοντογιάννης, ο Μανώλης Αράπης, ο Πέτρος Πολυκανδριώτης, ο Νάσος Χλέλμης, ο Γιώργος Μαλτίδης, ο Κώστας Περδικάρης, ο Αρης Γκιόκας και ο Νετίχ.
Από αυτή την ομάδα δεν βρίσκονται πλέον εν ζωή ο Γιάννης Σπανουδάκης και ο Γκιόκας, ενώ προπονητής στην αρχή της σεζόν ήταν ο (έφορος) Γιάννης Κουτσουλέντης, τον οποίο διαδέχθηκε σε διπλό ρόλο ο Αλέκος Σπανουδάκης. Τη μεθεπόμενη χρονιά την τεχνική ηγεσία του Ολυμπιακού ανέλαβε ο Φαίδων Ματθαίου, ο οποίος την επανέφερε στην Α' Εθνική.
